5 Şubat 2012 Pazar

Orkidenin Çığlığı


Orkidenin Çığlığı
Masonit tuval üzerine yağlıboya,
50x60cm © Ekim2012, DS


Aşkın ve saf sevginin sembolü orkide çiçeği, nadir ve narin güzelliğiyle beni öylesine etkiledi ki bu tablo çıktı ortaya. Eşimin bir kaç yıl önce hediye ettiği bu çiçek her çiçek açısında beni, o narin, zarif çiçeklerinin egzotik, gizemli görünüşleriyle büyüler durur hiç bıkmadan.

Orkide(Phalaenopsis),tarihin değişik dönemlerinde yetiştiği topraklarda pek çok toplumu etkilemiş, Antik Yunan'dan başlayarak, Astekler, Mexico yerlileri Totanaklardan, Victorya dönemi İngiltere'sine, Çin kültürüden, Osmanlı-Türk kültürüne kadar sembolizması kullanılagelmiş bir bitki.

Eski Yunan'da doğmamış çocuğun babasının orkidenin köklerinden büyük bir tanesini yediğinde bebeğin erkek olarak doğacağına inanılırmış. 1427 yılında Aztekler, fethettikleri Meksika yerlilerinin yaşadığı Tonoacas'da vanilya ile tanışıp, orkide çiçeğinin toprak altındaki yumruları(Salep) ile birleştirip, kakao ve değişik baharatlarla hazırladıkları "cacahuatl"ı içerek güç kazandıklarına inandıkları için Orkide'yi sağlık ve sıhhatin sembolü yapmışlardı. Orkide'nin egzotikliği ve nadir bulunması sebebiyle, Viktorya döneminde, asaletin ve lüksün sembolü olarak kabul edildi. Viktorya Döneminde, çok zorluk ile bulunan bir çiçek olduğundan hediye edilen kişiye duyulan derin sevgisinin ifadesi anlamına gelmekteydi.
Çin kültüründe Orkide arınmanın yanı sıra güzellik ve bilgelik ile çocuksu masumiyeti ifade etmekte.

Orkide demişken Anadolu'da yetişen orkidenin salep adı verilen köklerinden elde edilen tozun sağlık açısından değeri yüzyıllardır bilinmekte.İçkinin yasaklanmasından sonra, boza ve salep Anadolu'da yaygın bir hale gelmiş. İbn-i Sina 1593 yılında kaleme aldığı El-Kanun fi't-Tıp (Kanun) adlı eserinde salebin afrodizyak, iştah açıcı, balgam söktürücü, felç giderici özelliklerinden bahsetmekte.

Maraş Dondurması olarak bilinen dondurmaya tat kıvam ve koku kazandıran, dünyada sadece Kahramanmaraş'ın dağlarında yetişen bir orkide türü.

Salep yapımı zor ve zahmetli bir iş. Orkide köklerinin keçi sütünde uzunca bir süre kaynayıp daha sonra kurutulması gerekiyor. Orkidede iki yumru bulunuyor. Biri o yılki bitkiye ait, diğeri ise sonraki yılın yumrusu. İkisi de söküldüğünde orkide yok oluyor. Yumrunun kurutulmuş kilosu 80-140 TL’ye, toz haliyse 600-700 TL’ye satılıyor. Bir kilogram toz için 1000 - 4000 arası yumru toplanıyor. Bu durum Salep yapımına uygun orkidelerin türlerinin yok olma tehlikesini taşımakta. Bu yüzden salep yapılmak üzere toplanan yumrulardan bir tanesi, orkidenin üremesi için üzerinde bırakılması bilincinin oturması gerekli.

Araştırınca Orkide neslinin devamı için çaba gösteren Sualtı Araştırmaları Derneği (SAD)nin "Orkidelerin Çığlığı" projesini hayata geçirdiklerini gördüm. Bu proje kapsamında Orkide toplayıcılarını bilinçlendirmek için arazi çalışmaları yapıyorlar.

Orkide yüzlerce yıl evrensel sevginin sembolü olmuş ölümsüz bir çiçek. Üstelik bir dalda bir değil birsürü çiçeğiyle bize bereketi, güzelliği, eşsizliği çağrıştırmıyor mu? Oysa biz ona hiç haketmediği ve yaşama hakkı tanımayacak kadar kötülük yapıyoruz. Nedir bu doğanın insanlardan çektiği?

22 yorum:

  1. Çok güzel sevgili Defne.
    Özlemiştik seni, hem yazılarını, hem resimlerini. Daha sık yazsan keşke:))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkürler sevgili Leylak Dalı, keşke elimden gelse. Çok sevdiğim bir söz vardır," Her seçim bir vazgeçiştir " Şu andaki seçimim sizlerden uzak kalmama neden oluyor. Seçimimi değiştire(bile)ceğim güne kadar elimden bu kadarı geliyor malesef. Buna şükür diyorum ve azda olsa sizlerle buluşunca, hele yorumlarınızı alınca çok mutlu oluyorum.

      Sil
  2. ne güzel bir resim yapmışsın.

    maraş dondurması, salep, orkide.
    yararlı yönleri de var yani ha, güzelliği yanında.

    orkidenin çığlığı.
    ne güzel isim.
    bakarım.
    :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bilinçli bir dünya mı insanı yaşamda mutlu kılar yoksa cehalet mi mutluluk getirir bilemiyorum ama, gelecek kuşakların, çocuklarımızın torunlarımızın mutluluğunu, ben bir bardak salep içmenin keyfine tercih edenlerdenim sevgili deeptone. Yanımda ve yazımda olduğunu bilmek güzel:))

      Sil
  3. evimde bir kaç saksı orkide vardı ama bu yıl nedense hep çürüdü..

    Salep ve boza için toplanan orkide kökleri yüzünden bir tür kaybolmak üzere. Bundan yıllar önce oturduğum bir yerde bu toplayıcılara karşı savaş açıldı ama ne yapılsa engellenemedi. Fiyatının ne kadar astronomik olduğunu bilseniz, içtiğiniz salepten kuşkuya düşersiniz.

    Tablonuz çok ama çok güzel.

    Sevgilerimi iletiyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Orkide güzel çiçeklerini göstermek dışında çok bir isteği yotur aslında, o nedenle çok dirençli bir çiçek. Ama diğer çiçeklerden farklı bir ortan ister. Direk güneş olmayan aydınlık,kireçsiz ölçülü su, hava almasını sağlayacak uygun toprak ve köklerinin ışık alması dışında. Biri bile olmasa hemen çürür. O nedenle bakımı hem zor hem kolaydır. Bilgi ne kadar değerli değil mi?. Sonuçları inanılmaz. Ben en çok bilgisizlikten dolayısıyla bilinçsizlikten yok olan olmak üzere olan oysa bilinse kurtarmanın çok kolay olan insana fayda getirecek sonuçların hebe olmasına üzülüyorum. Tablomu beğenmenize çok sevindim.Ben de sevgiler gönderiyorum.

      Sil
  4. Harika bir resim elinize sağlık, resimlerinizde renk, desen, biçim gibi unsurların güzelliğinin yanında en hayran olduğum özellik bana duyguyu da yansıtması, ellerinize sağlık:)bu arada ben de orkideyi çok severim, çok özel bir çiçek, verdiğiniz bilgiler, özellikle saleple ilgili olanlar çok ilgimi çekti, salepin orkide tohumundan yapıldığını duymuştum ama bu kadar incelikli bir iş olduğunu bilmiyordum, sevgiler:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkürler Erencim bu güzel iltifat beni nasıl mutlu etti çünkü bu yorumun bana bir tarzımın oluşmuş olabileceğini düşündürdü. Sanat eğitimi almamış Ama sanata gönülden bağlı sanat sevgisi doğasından gelen kişilerin en büyük kaygısı ortaya bir yapıt koyarken yollarını kaybetme endişesi. Eğitimin yol gösterdiğine inanıyorum. Benim gibiler her an kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya. Elimden geldiği kadar bu eksiğimi tamamlamak için bir taraftan eğitim alırken- ki bu belli bir yaştan sonra kolay olmuyor-diğer yandan ruhumu,duygularımı,hissettiklerimi o yapıtta yansıtmaya uyraşıyorum. Ne derece başarılı oluyorum ? sizin yorumlarınızla moral buluyorum ama o kesin. Tekrar teşekkürler Erencim

      Sil
  5. Huzur veren resmin de çok güzel, yazın da, ellerine sağlık. Orkide bana Rio'yu çağrıştırıyor. Rio'ya gittiğimizde evinde kaldığımız ressam hanımın bahçesi rengârenk, çeşit çeşit orkidelerle doludur. Bahçesindeki ağaçların gövdelerine iliştirilmiş kese gibi saksıların içinden bile orkideler sarkar (ılıman ve nemli iklimin nimetleri). O da yağlıboya orkide çalışır ve evinin duvarlarını da süsler resimleri. Karın kışın içinde aklıma düştü şimdi...
    Keşke daha sık yazsan...

    YanıtlaSil
  6. Aybikecim ben de istiyorum ama şimdilik elimden bu kadarı geliyor. Ama daha sık yazmaya gayret edeceğim bundan sonra, çünkü yazdıkça ve paylaştıkça ben de çok mutlu oluyorum. Biliyormuydun, Orkide 1500 den fazla çeşide sahip ve Antartika dışında dünyanın her toprağında yetişiyor. Uzakdoğuya giden bir arkadaşım Orkidelerin papatya gibi her köşeden çıktıklarını söylemişti. Demek Rioda da iklim itibariyle öyle. Hayal edebiliyorum arkadaşının evini dünyadaki cennet gibi.

    YanıtlaSil
  7. Yanıtlar
    1. Şimdi baktım. mimleri seviyorum. Teşekkürler. Konu bana çok uymasada seni kırmam birşeyler yazarım.

      Sil
  8. Demek orkidelerin tarihte bile onemli yeri varmis. Cok ilginc.
    Orkide benim icin de ozeldir. Evlenirken babam bana orkidelerden bir demet yaptirmisti elimde tutmak icin.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ne hoş bir an. Sen bembeyaz bir gelinlik ve beyaz orkideler nede güzel uymuştur. Çok asil, zarif unordinary bir çiçek

      Sil
  9. Kesin kararimi verdim. Onumuzdeki sene resim kursuna gidicem bende. Çok guzel çok. sevgiler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Güngörcüğüm çok sevindim bu kararına. Kimbilir ne güzellikler çıkarırsın sen:)))

      Sil
  10. tanıştığıma memnun oldum
    :)))))
    hoş blog ve yazı ellerine sağlık
    bir kase lezzet mutluluklar diler beklerim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkürler, merakla & hevesle geliyorum ziyaretinize:))

      Sil
  11. Yazıdaki yegane amacım bu nadide çiçeğin çığlıklarını duyurabilmek. Geleceğimiz bu eşsiz güzellikten mahrum kalmasın.

    YanıtlaSil
  12. en cok sevdigimmmmmm
    en en zarif
    gulumsiyen gibigozuken bana:)))))))))))
    sevgilerimi yolluyorum

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aynı duygulardayız Cihan, beni mutlu ettin, yolladığın sevgilerini yakaladım, ben de sana kucak dolusu yolluyorum:))))))

      Sil